Hai năm trở lại đây, khi sinh sống tại Praha, CH Séc mình chủ yếu di chuyển bằng tàu (metro, tram, tàu hoả) hoặc bus, rất ít khi mình đi ô tô “bốn bánh”. Hôm nọ, mình có một chuyến xe ô tô đường dài gần 6 tiếng. Có lẽ, vì chưa quen tài xế (một người hoàn toàn xa lạ) và cảm quan không thấy an toàn, mình quyết định không làm gì trên suốt quãng đường 6 tiếng đó, trừ việc nhìn đường xá, thỉnh thoảng nói chuyện với các bạn đi cùng. Phải cẩn trọng chú thích như vậy vì bình thường những người đi cùng hay cảm thán: “Uầy, em siêu thế đọc được sách/dùng điện thoại trên xe cơ à? Không bị say à?” Mình lúc đó chỉ tặc lưỡi: Vâng, tiền đình em tốt. Thực ra tiền đình của mình có lẽ tốt qua việc đi nhiều, cụ thể là đi công tác. (tìm hiểu thêm mình làm nghề gì trước kia tại đây.)
Trở lại với chuyến đi 6 tiếng, lúc này trời đã tối, tầm 9 – 10pm. Thay vì cố thủ trên đường cao tốc, thiết vị chỉ đường (Google Map) báo hiệu phải đi đường tránh, lạc vô một nơi “middle of nowhere”, hai bên đường là rừng cây hun hút, đúng tính chất “đồng không mông quạnh”. Lái xe lầm bầm chửi rủa thiết bị định vị và chỉ đường. Những hành khách còn lại vội vã dùng điện thoại kiểm tra lại tuyến đường. Còn mình, chính lúc này, mình chợt nhớ về những cung đường công tác đêm khuya trước kia, dưới tư cách là phóng viên VTV.
Những chuyến công tác đêm
Mình lại như nghe thấy bên tai lời lẩm bẩm chửi than của anh Tài Vũ, một trong những quay phim hay chửi thề nhất V24 mà mình rất hay có “duyên” được đi cùng. Chuyến công tác “có một không hai” với quay phim Tài Vũ, lái xe Lê Thứ xuất phát từ Đài truyền hình VN số 43 Nguyễn Chí Thanh, Hà Nội lúc 14h và khoảng tầm 2h30 sáng hôm sau đến địa điểm tác nghiệp – một trường tiểu học tại huyện Tủa Chủa, tỉnh Điện Biên. Còn nhớ lúc tầm 2h sáng khi đang loay hoay tìm vị trí của trường, quay phim Tài Vũ phải bật truyện ma Nguyễn Ngọc Ngạn để lái xe đỡ buồn ngủ. Khi đến nơi, anh em nghỉ ngơi tạm trên những chiếc giường hai tầng bán trú của học sinh miền núi. Chỉ vài tiếng sau, 5-6am sáng, cả ekip dậy bắt đầu tác nghiệp. Như thế các bạn bảo cái đứa biên tập là mình có đáng bị chửi không? Một chuyến đi 10 tiếng, gần 500km, tác nghiệp một buổi sáng xong xuôi lại đi về Hà Nội.
Một chuyến đi khác xuất phát lúc 7h sáng tại VTV và tới Yên Minh, Hà Giang lúc 8h tối. Chuyến đó vừa đi vừa nghỉ nên đến tối người chỉ hơi oải và đầu óc quay mong mòng vì những đoạn đường đèo uốn lượn. Mình còn nhiều chuyến đi công tác khác đến những vùng nghèo khó, xa xôi nhất của tổ quốc như Mường Lát (Thanh Hoá), Mường Tè (Lai Châu), Bắc Kạn,…
Bây giờ nghĩ lại, biết ơn rằng tổ quay phim, lái xe đã thương yêu mình và các phóng viên trẻ của VTV24 đến nhường nào.
Chuyên nghiệp hay ưu ái?
Có thể các anh sẽ nghĩ đơn thuần đó là công việc, vậy thì làm thôi. Và thật ra ai cũng có quyền từ chối. Tất cả những quay phim, lái xe hay đồng hành cùng mình, phải yêu thương lắm, các anh mới chấp nhận đi những chuyến công tác “oái oăm” đến thế. Vẫn biết một phần công việc là phải như vậy, lái xe và quay phim như những “nàng dâu trăm họ”, trừ những chuyến công tác dài ngày, còn đâu mỗi ngày lên xe, họ mới biết mình đi đâu, làm gì cụ thể. Biên tập mới là những người lên kế hoạch và điều phối chính. Cái ngày đi lên Tủa Chủa đó, vì sáng mình có lịch đi phỏng vấn cho một phóng sự khác, nên đoàn mới không thể đi sớm hơn được.
Trong suy nghĩ non nớt của một phóng viên trẻ lúc đó, nếu đã chốt lịch được với nhân vật cần phỏng vấn, mình hiếm khi hoặc thậm chí không bao giờ hoãn/rời lịch hẹn sang một buổi khác. Vì mình sợ phiền, sợ người ta có thể từ chối, và thế là phóng sự của mình không kịp hoàn thành để lên sóng. Điều đó cũng đồng nghĩa mình có xu hướng chạy theo kế hoạch của nhân vật, thay vì để tâm tới những yếu tố khác như sức khoẻ của bản thân, nguyện vọng của đồng nghiệp.
Niềm tin vào đồng nghiệp
Trong 6 tiếng chuyến xe đêm nọ, sau không ít lần thót tim vì những pha “tổ lái”, mình chợt nhớ về cảm giác an toàn gần như tuyệt đối của mình khi ngồi trên xe của một vài bác “cán bộ đường lối”. “Anh” Hạnh là một trong những người như vậy. “Anh” trong ngoặc kép vì tuổi đời của các bác lái xe ở VTV24 thường khi đáng tuổi chú, tuổi cha của mình. Nhưng ở cơ quan mà, làm gì có ai là chú, là bác, nên cứ gọi anh tất 🙂 Anh Hạnh là người thực hiện chuyến đi lên Yên Minh, Hà Giang và là người gần như gắn bó với mình nhiều nhất trong mọi chuyến công tác ở miền Bắc. Lúc đầu là do anh em có “duyên”, hay được sắp xếp để đi cùng nhau, sau vì cảm giác an toàn, thoải mái nên mình toàn chủ động xin đi cùng anh.
Khi mới vào làm, câu chuyện một lần “gây tai nạn” của bác Hạnh cũng khiến mình rén ngang. Sau khi trải qua quá nhiều chuyến đi cùng nhau, đường bằng có, đường núi đồi quanh co, hiểm trở có cảm giác an toàn của mình đã được thiết lập. Yên tâm đến độ lên xe nếu mệt quá thường là ngủ luôn đến địa điểm quay. Thực ra, chương trình Cặp lá yêu thương mà mình từng gắn bó cũng là một trong những chương trình đặc thù, bởi không phải lái xe nào cũng “mê nổi” những cung đường tác nghiệp vất vả. Quay phim nào cũng có thể thơ thẩn “sáng tác” sau nửa ngày trèo đèo, lội suối tới được nhà của nhân vật.
Có thể nói ở V24, lái xe như mõ làng. Họ đi với đủ các nhóm phóng viên từ xã hội, văn hoá đến y tế, kinh tế, chở từ cộng tác viên tới hàng lãnh đạo. Họ có thể biết nhiều thứ nhưng không phải ai cũng là người tử tế. Phóng viên trẻ như mình lúc đó, đi với bác Hạnh là thoải mái nhất, đủ combo: hiền, ít nói, biết (hỏi) chỗ ăn ngon, nhiệt tình hỗ trợ anh em khi tác nghiệp, xe lại có nhạc trẻ gen Z để nghe cho những cung đường dài. Hai anh em còn hợp nhau ở sở thích “mua sắm” các đặc sản địa phương: khi thì bí thơm, khi thì gạo nếp nương.
Nghề lái xe
Nếu như phóng viên, quay phim ở VTV, ít hay nhiều là những người được công chúng biết mặt, biết tên. Trong những lễ trao giải, họ được tôn vinh cho những tác phẩm xuất sắc, những cống hiến của mình, thì vị trí lái xe, “cán bộ đường lối” đấy, quan trọng nhưng thầm lặng. Trước đây, nghĩ về nghề lái xe, mình thấy nó thật nhàm chán. Nhiệm vụ là chở anh em tới nơi tác nghiệp, xong xuôi lại chở anh em về. Một trong những điểm thú vị của nghề phóng viên là việc được gặp gỡ, tiếp xúc với đủ thành phần xã hội từ các lãnh đạo cho tới người dân nghèo. Sự đa dạng trong đề tài, nhân vật có thể nói đủ sức tưới mát và đè nén sự nhàm chán. Còn nghề lái xe?
Mình từng hỏi bác Hạnh về lý do gắn bó với cái nghiệp này, bác bảo: mỗi ngày thú chứ, được đi du lịch “miễn phí” tới những vùng đất mới, thử những món ăn và trải nghiệm văn hoá địa phương, chẳng mệt mà cũng chẳng chán vì mình thích được đi đây đó như vậy.
Thực tế không phải ai cũng xác định được cái nghề làm cho mình vui, mình không chán, mình sướng. Nếu ai đó cũng như bác Hạnh, hài lòng và tận hưởng nghề mình chọn, thì thế giới này sẽ hạnh phúc lắm nhỉ?
Discover more from Jury Nguyen
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
1 thought on ““Cán bộ đường lối” ở VTV24”